Bilindiği üzere dağıtım sistemi üyelerinin nihai alıcılara yapacakları aktif ve pasif satışlar sağlayıcılar tarafından yasaklanamamaktadır. İnternet ve benzeri yollarla yapılan satışlar genellikle pasif satış olarak nitelendirilmektedir. Dolayısıyla, çevrim içi kanallardan yapılacak satışlara getirilecek mutlak yasaklar ile mutlak yasak sonucunu doğuracak uygulamalar pasif satış yasağı olarak değerlendirilmektedir.
Buna göre sağlayıcı, yeniden satıcının internet üzerinden yapacağı satışları mutlak olarak engelleyemeyecek, bu amaca yönelik fiyatlama uygulaması yapamayacak, oran sınırlaması getiremeyecek ve internetten satışları engelleyebilecek nitelikte davranışlarda bulunamayacaktır. Bununla birlikte, sağlayıcı, ürünlerinin satışa sunulduğu internet sitesi ve pazaryerlerine yönelik kalite standart ve koşulları getirebilecek, bu mecralardan alışveriş yapan tüketicilere belli hizmetlerin sunulmasını isteyebilecektir. Bu kapsamda getirilebilecek standart ve koşullar, dağıtımın niteliği ve kalitesini, marka imajını ve/veya potansiyel etkinliği arttırıcı vb. unsurlar bakımından objektif olarak somut, makul ve kabul edilebilir olmalıdır. Bu noktada, internet satışlarına getirilecek koşulların, fiziksel satışlara ilişkin koşullarla aynı olması gereği bulunmamakla birlikte her iki dağıtım kanalının farklı doğasına uygun, aynı amaca hizmet eden ve karşılaştırılabilir sonuçları sağlayan kriterler olması gerekmektedir. Her durumda, bahse konu standart ve koşulların amacı fiyat rekabetini engellemek ve internet kanalından yapılacak satışları caydırmak olmamalıdır.
Rekabet Kurumu, ilgili sağlayıcıların yeniden satış fiyatını belirlemek ve internet satışlarını kısıtlamak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 4. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik olarak verdiği ve Nisan 2023 ayı içerisinde yayınlanan güncel kararları ile bu hususlara biraz daha açıklık getirdi.
Buna göre kararlara göre sağlayıcıların seçici dağıtım sistemi için öngördüğü ve Rekabet Kurumu tarafından uygun görülen kısıtlamaların/gerekliliklerin bazıları şunlardır:
Kullanılacak markalara ilişkin olarak:
- Yetkili satıcıların, platform mağazalarında yetkili satıcı rozetleri olması gerekmektedir.
- Yetkili satıcı, satış yaparken sağlayıcı sisteminde yer alan ticari unvanı kullanacak, farklı mağaza isimleri altında satış yapmayacaktır.
- Yetkili satıcının platform mağazası sağlayıcının ilgili markasına ilişkin kurumsal standartlara uygun olmalıdır.
- Yetkili satıcı logo, görsel, içerik metinleri vb.lerini sağlayıcı websiteleri ile aynı kalite ve içerikte olacaktır.
Satış platformu/Pazar yerlerine ilişkin olarak
- Yetkili satıcı platform mağazalarında tüketiciyi rakip markalara yönlendirecek uygulamalar olmamalıdır.
- Yetkili satıcı, tüketicilerin platformda yapmış olduğu aramalara istinaden oluşturulan sıralama için kullanılan kriterlerin, her yetkili satıcıya eşit şekilde uygulandığı platformlarda satış yapabilecektir.
- Yetkili satıcı, sözleşme şartlarının ve ticari koşulların sağlayıcının tüm yetkili satıcılarına objektif kriterlere göre uygulandığı; yetkili satıcının, platformdaki süreç ve hizmetlerle ilgili olası değişiklikler hakkında derhal bilgilendirildiği platformlarda satış yapabilecektir.
- Yetkili satıcı, ürün fiyatlarını münhasıran kendisinin belirlemesine izin veren ve imkân sağlayan platformlarda satış yapabilecektir.
- Yetkili satıcı, platform mağazasında tüketiciye kendisine soru sorma imkânı sunacaktır.
- Fiyatın geçerliliği ile ilgili bir süre veya stok sınırı var ise, bu süre ve stok miktarı yetkili satıcının platform mağazasında ilgili bölümde açıkça belirtilmelidir.
- Sağlayıcı tarafından duyurulan kampanya tipleri platform mağazasında da mümkün olduğu ölçüde uygulanmalıdır
Ürünlere/yetkili satıcılara ilişkin olarak
- Yetkili satıcı aynı alıcıya tek seferde aynı üründen çoklu adette satılmasını engelleyecek teknik çözümleri oluşturan platformlarda satış yapabilecektir.
- Yetkili satıcı, platform mağazasında sadece fiziki mağazasında satışını yaptığı marka ve ürünleri satabilir.
- Platformlarda stokta olmayan ürünler satışa sunulmamalı ve bu ürünlerin fiyatı gösterilmemelidir. Yetkili satıcı, platforma bildirdiği satılabilir ürün adedi sona erdikten sonra fiyat bilgisi paylaşmaya devam etmeyecektir.
- Yetkili satıcı, pazar yerinde yalnızca sağlayıcı tarafından sağlanan sağlayıcı markalı ürünlerin satışını yapacaktır.
- Platformlarda ürün satışı yapacak olan yetkili satıcıların öncelikle fiziki mağazası olmalıdır.
- Yetkili satıcı, ürünleri sadece nihai tüketicilere satış yapacaktır. Kurumsal satışlar yapmayacaktır.
- Yetkili satıcı, pazar yerinden satışını yaptığı ve montaj gerektiren ürünlerde nakliye hizmeti sağlayacaktır.
Bilgi paylaşımına ilişkin olarak
- Yetkili satıcı, pazar yerinde yapacağı sağlayıcının markalarını taşıyan ürünlerin satışlarına ilişkin olarak satış adedi, satış-teslimat tarihi, mağaza puanları, mevzuatın izin verdiği ölçüde müşteri verisi gibi bilgileri anlık olarak sağlayıcıya aktaracaktır.
- Yetkili satıcı, sağlayıcı ile, platformda yapılan satışlarla ilgili erişebildiği istatistiki bilgileri paylaşacaktır veya platform tarafından sağlayıcı ile paylaşılmasına izin verecektir.
- Sağlayıcı, yetkili satıcıların platformlardaki satış süreçlerini, hizmet kalitesini yayınlanan kılavuz ve sözleşmeye bağlı olarak denetleyebilecektir.
Bu kapsamda sağlayıcıların seçici dağıtım sistemindeki dağıtıcılarına çevrim içi pazar yerlerindeki satışlarına ilişkin olarak ilave kısıtlamaların/gerekliliklerin getirebileceği Rekabet Kurumu tarafından kabul edilmiştir.
